Historical development of Göztepe district in Izmir and preservation problems of its monuments

Abstract

Göztepe has transformed significantly with the loss of its suburban landscape and historic context of the late 19th century and early 20th century. The transformation of the historical context of the district started during the mid 20th century, when urbanization had caused the invasion of the district with high apartment buildings. The historical value of the site arises from its remaining assets. The study aims to present the historical development of Göztepe and its current preservation problems with an eye on its monuments: Arapyan Ispartalyan House, Susuz Dede Park, Notre Dame de Lourdes Church and Anadolu Apartment Building. The way followed is literature review, site survey, historical and archive research, comparative study, evaluation and discussion. The present historical monuments of Göztepe district had been built at the beginning of the 20th century, except the site of Susuz Dede Park, which originates in Hellenistic period (4th century BC). The types of the studied monuments vary according to their function as one educational, two religious or one residential type; and also, according to their quality as three cultural, and one mixed (cultural and natural). The recognition of the values of the district depends on the sustaining of these assets. It is concluded that the present state of Göztepe district is not successful as a representative of its historical characteristics; rather it indicates an insufficient long-term planning of urban development and conservation-oriented zoning. For the sustainable development of the district, a harmonious balance between the new and the old should be ensured. Preservation of the assets will contribute to presenting a much more valuable whole. A holistic approach is necessary in this manner for revealing the hidden values.

Göztepe semti, 19. Yüzyıl sonu 20. Yüzyıl başı oluşmuş olan tarihsel ve banliyö kimliğini büyük oranda yitirmiştir. 20. Yüzyıl ortası başlayan hızlı kentleşme süreci, semtin yüksek apartman yapıları ile dönüşmesine yol açmıştır. Günümüze ulaşmış tarihi varlıklar semtin tarihsel değerini oluşturmaktadır. Çalışmada Göztepe’nin tarihsel gelişimi ve günümüze ulaşmış anıtsal varlıklarından Arapyan Ispartalyan Evi, Susuz Dede Parkı, Notre Dame de Lourdes Kilisesi ve Anadolu Apartmanı’nın koruma sorunları değerlendirilmiştir. Bu amaçla literatür incelemesi, yerinde inceleme, tarihi ve arşiv araştırmaları ve karşılaştırmalı çalışmalar yürütülerek tartışma ve değerlendirilme yapılmıştır. Göztepe semtindeki anıtsal yapılar 20. Yüzyıl başında yapılmıştır. Hellenistik dönemden bugüne dönüşerek ulaşmış olan Susuz Dede Parkı diğer anıtlardan ayrışan bir örnektir. Anıtlar işlevleri ve kimlikleri ile çeşitlilik göstermektedir. Aynı çeşitlilik anıtların değerlerinde ve koruma sorunlarında da kendini göstermektedir. Bu anıtların korunması, Göztepe’nin değerlerinin sürdürülebilirliği için önem arz etmektedir. Semtin günümüzdeki durumu tarihsel kimliğini ifade etmekten yoksundur. Saklı olan değerlerinin açığa çıkarılması için semt bütünsel olarak ele alınmalıdır. Yeni ve tarihi doku arasında bir birlik ve denge sağlanmalıdır.